Ο βίος της Αγίας Βαρβάρας της Μεγαλομάρτυρος
Η απαστράπτουσα αυτή Αγία έζησε τον 3ο αιώνα επί Μαξιμιανού και συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγάλων μαρτύρων της Εκκλησίας.
Ήταν κόρη του ασεβέστατου ειδωλολάτρη Διόσκορου. Ο πατέρας της, λόγω του απαράμιλλου φυσικού της κάλλους, την φύλαττε εσώκλειστη μέσα σ’ έναν υψηλό πύργο. Όταν κάποια στιγμή ο Διόσκουρος θέλησε να κατασκευάσει ένα λουτρό σκέφτηκε να αφήσει χώρο για δύο θύρες. Η δε Βαρβάρα, όμως, του πρότεινε να αφήσει χώρο για τρεις θύρες. Ο πατέρας της προβληματίστηκε για την επιθυμία της, γι’ αυτό και την ρώτησε σχετικά. Τότε η Βαρβάρα άδραξε την ευκαιρία και ομολόγησε πίστη στον εν Τριάδι Θεό στον Πατέρα, στον Υιό και στο Πανάγιο Πνεύμα.
Η ομολογία της εξόργισε τον ειδωλολάτρη και ελεεινό Διόσκουρο, ο οποίος όρμησε να την θανατώσει με το δικό του ξίφος! Η Βαρβάρα, ωστόσο, κατόρθωσε να διαφύγει και να κρυφτεί μέσα στη σχισμή μίας πέτρας. Αμέσως ακολούθησε άγρια καταδίωξη από τον Διόσκουρο με αποτέλεσμα να την εντοπισεί και να την συρεί από τα μαλλιά μέχρι τον Ηγεμόνα της χώρας. Η Βαρβάρα δεν πτοήθηκε που δεν είχε κανένα να την υποστηρίξει, που και ο ίδιος ο πατέρας της την πρόδωσε. Ύψωσε το ανάστημά της και ομολόγησε ευθαρσώς, για ακόμη μία φορά, την πίστη της στον Ιησού Χριστό. Και όχι μόνο ομολόγησε αλλά βρήκε το θάρρος να τους ελέγξει για την κάλπικη θρησκεία τους και τους ψεύτικους Θεούς που λάτρευαν.
Το γεγονός ανέβασε την οργή του Σατανά και των οργάνων του στο ζενίθ, γι’ αυτό και την υπέβαλαν σε φρικωδέστατα βασανιστήρια την χτυπούσαν, την έγδερναν, την έκαιαν και τις έριχναν σφαίρες επάνω στο κεφάλι της. Έπειτα την διαπόμπευσαν γυμνή μέσα στην πόλη, χτυπώντας την αλύπητα και αδιάκοπα, προς εκφοβισμό και των άλλων χριστιανών. Το υπέρλαμπρο στεφάνι της δόξας του Κυρίου η Βαρβάρα το έλαβε όταν ο ασεβής Διόσκορος τόλμησε να σηκώσει το ξίφος του και να της αφαιρέσει τη ζωή με τα ίδιά του τα χέρια! Η Θεία Δικαιοσύνη, όμως, δεν άφησε ανέλεγκτον τον παιδοκτόνο Διόσκουρο. Το Συναξάρι της Αγίας αναφέρει ότι ο πνευματικός νόμος έπεσε βαρύς επάνω του, αφού, ενώ κατέβαινε από το όρος, απ΄ όπου έχυσε το αίμα της κόρης του, χτυπήθηκε και κατακάηκε από ισχυρό κεραυνό.
Η Εκκλησία τελεί τη μνήμη της Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας στις 4 Δεκεμβρίου.
Απολυτίκιον
«Τῆς Τριάδος τὴν δόξαν ἀνακηρύττουσα, ἐν τῷ λουτρῷ τρεῖς θυρίδας ὑπεσημήνω σοφῶς, κοινωνὶν πατρικὴν λιποῦσα πάνσεμνε ὅθεν ἠγώνισαι λαμπρῶς, ὡς παρθένος εὐκλεής, Βαρβάρα Μεγαλομάρτυς. Ἀλλὰ μὴ παύση πρεσβεύειν, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχᾶς ἠμῶν».
--------------------------------------------------------------------
Ο βίος του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού
Ο Άγιος Ιωάννης ήταν μέλος επιφανούς οικογένειας της Δαμασκού και έζησε την εποχή του Λέοντος του Ισαύρου και του υιού αυτού Κωνσταντίνου (7ος - 8ος αιώνας).
Ο πατέρας του Σέργιος φρόντισε να μάθει ο Ιωάννης τα Ελληνικά γράμματα. Για το σκοπό αυτό απελευθέρωσε τον μοναχό Κοσμά από τη Νότια Ιταλία και ανέθεσε σ’αυτόν την μόρφωσή του. Από το μοναχό Κοσμά έμαθε μουσική, ρητορική, φιλοσοφία, αριθμητική, αστρονομία, γεωμετρία, κ.α. Συμμαθητής του, διετέλεσε, ο υιοθετημένος από τον πατέρα του Σέργιο, Κοσμάς ο Μαϊουμά, ο οποίος αργότερα μόνασε μαζί με τον Ιωάννη και είναι ο γνωστός Κοσμάς ο Μελωδός, ο οποίος έγραψε, και αυτός, όπως ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, πολλά συγγράμματα. Παράλληλα δε, με τις ελληνικές σπουδές, ο Ιωάννης μελέτησε εις βάθος την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας και με τη Χάρη του Θεού απέβη ο σπουδαιότερος συγκεφαλαιωτής και εκφραστής της πατερικής θεολογίας.
Ακολούθως, ο Ιωάννης ανέλαβε τα καθήκοντα του πατέρα του, που εργαζόταν για το χαλιφάτο. Αργότερα, λόγω, μάλλον, της διαφωνίας του με τον Λέοντα όσο αφορούσε στην τιμή των αγίων εικόνων αποσύρθηκε στην Ιερά Μονή του Αγίου Σάββα στην Παλαιστίνη, όπου εφάρμοζε τις εντολές του Κυρίου και διακρινόταν για την εθελούσια υπακοή του στον Γέροντα της Μονής. Για την υπεράσπιση όμως της ορθόδοξης θεολογίας περί των εικόνων τιμωρήθηκε με αποκοπή του δεξιού του χεριού. Ωστόσο η κυρία Θεοτόκος θεράπευσε τον Άγιο και έδωσε εντολή στον Γέροντά του να του επιτρέψει να συνθέσει ύμνους, προς δόξα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο Ιωάννης χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Ιεροσολύμων Ιωάννη Ε’ και συνέχισε τον πνευματικό του αγώνα και το συνθετικό του έργο μέχρι την οσιακή κοιμησή του σε βαθύ γήρας.
Το εκκλησιαστικό ανάστημα του ένδοξου Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού ήταν τεράστιο. Η θεολογική του κατάρτιση και οι εμπνευσμένοι λόγοι του κονιορτοποίησαν την θεωρία των εικονομάχων. Εις εκδίκηση, οι εικονομάχοι, κατά την σύνοδό τους που έγινε στην Ιερεία το 754, για να σπιλώσουν το όνομά του, τον αναθεμάτισαν, γιατί τάχα εχθρευόταν τον Αυτοκράτορα, γιατί δήθεν νόθευε την πίστη με μωαμεθανικά στοιχεία και πως παρεξηγούσε τα νοήματα των θεολογικών γραμμάτων της Εκκλησίας. Ωστόσο, η ορθοδοξία του Αγίου Ιωάννη, αλλά και η αιρετικότητα της συνόδου του 754 αποδείχθηκαν αδιάσειστα κατά την 7η Οικουμενική Σύνοδο του 787, η οποία, ως εκ τούτου, απέρριψε συνθέμελα την εικονομαχική αυτή σύνοδο και αναγνώρισε την διδασκαλία του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού για τις ιερές εικόνες ως καθόλα εκκλησιαστική.
Ο ιερός Πατέρας μάς άφησε κληρονομιά πλουσιότατο συγγραφικό έργο στον τομέα της δογματικής, της υμνολογίας, της απολογητικής, της ερμηνευτικής, κ.α. Η «Πηγή Γνώσεως» και τα «Περί Εἰκόνων» είναι έργα του πολύ σημαντικά. Τού ανήκουν, επίσης, ο «Κανών εἰς τό ἅγιον Πάσχα», η Οχτώηχος της Παρακλητικής, κ.α.
Η μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού τελείται από την Εκκλησία, στις 4 Δεκεμβρίου.
π. Παναγιώτης Θεοδώρου, Θεολόγος
Η απαστράπτουσα αυτή Αγία έζησε τον 3ο αιώνα επί Μαξιμιανού και συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγάλων μαρτύρων της Εκκλησίας.
Ήταν κόρη του ασεβέστατου ειδωλολάτρη Διόσκορου. Ο πατέρας της, λόγω του απαράμιλλου φυσικού της κάλλους, την φύλαττε εσώκλειστη μέσα σ’ έναν υψηλό πύργο. Όταν κάποια στιγμή ο Διόσκουρος θέλησε να κατασκευάσει ένα λουτρό σκέφτηκε να αφήσει χώρο για δύο θύρες. Η δε Βαρβάρα, όμως, του πρότεινε να αφήσει χώρο για τρεις θύρες. Ο πατέρας της προβληματίστηκε για την επιθυμία της, γι’ αυτό και την ρώτησε σχετικά. Τότε η Βαρβάρα άδραξε την ευκαιρία και ομολόγησε πίστη στον εν Τριάδι Θεό στον Πατέρα, στον Υιό και στο Πανάγιο Πνεύμα.
Η ομολογία της εξόργισε τον ειδωλολάτρη και ελεεινό Διόσκουρο, ο οποίος όρμησε να την θανατώσει με το δικό του ξίφος! Η Βαρβάρα, ωστόσο, κατόρθωσε να διαφύγει και να κρυφτεί μέσα στη σχισμή μίας πέτρας. Αμέσως ακολούθησε άγρια καταδίωξη από τον Διόσκουρο με αποτέλεσμα να την εντοπισεί και να την συρεί από τα μαλλιά μέχρι τον Ηγεμόνα της χώρας. Η Βαρβάρα δεν πτοήθηκε που δεν είχε κανένα να την υποστηρίξει, που και ο ίδιος ο πατέρας της την πρόδωσε. Ύψωσε το ανάστημά της και ομολόγησε ευθαρσώς, για ακόμη μία φορά, την πίστη της στον Ιησού Χριστό. Και όχι μόνο ομολόγησε αλλά βρήκε το θάρρος να τους ελέγξει για την κάλπικη θρησκεία τους και τους ψεύτικους Θεούς που λάτρευαν.
Το γεγονός ανέβασε την οργή του Σατανά και των οργάνων του στο ζενίθ, γι’ αυτό και την υπέβαλαν σε φρικωδέστατα βασανιστήρια την χτυπούσαν, την έγδερναν, την έκαιαν και τις έριχναν σφαίρες επάνω στο κεφάλι της. Έπειτα την διαπόμπευσαν γυμνή μέσα στην πόλη, χτυπώντας την αλύπητα και αδιάκοπα, προς εκφοβισμό και των άλλων χριστιανών. Το υπέρλαμπρο στεφάνι της δόξας του Κυρίου η Βαρβάρα το έλαβε όταν ο ασεβής Διόσκορος τόλμησε να σηκώσει το ξίφος του και να της αφαιρέσει τη ζωή με τα ίδιά του τα χέρια! Η Θεία Δικαιοσύνη, όμως, δεν άφησε ανέλεγκτον τον παιδοκτόνο Διόσκουρο. Το Συναξάρι της Αγίας αναφέρει ότι ο πνευματικός νόμος έπεσε βαρύς επάνω του, αφού, ενώ κατέβαινε από το όρος, απ΄ όπου έχυσε το αίμα της κόρης του, χτυπήθηκε και κατακάηκε από ισχυρό κεραυνό.
Η Εκκλησία τελεί τη μνήμη της Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας στις 4 Δεκεμβρίου.
Απολυτίκιον
«Τῆς Τριάδος τὴν δόξαν ἀνακηρύττουσα, ἐν τῷ λουτρῷ τρεῖς θυρίδας ὑπεσημήνω σοφῶς, κοινωνὶν πατρικὴν λιποῦσα πάνσεμνε ὅθεν ἠγώνισαι λαμπρῶς, ὡς παρθένος εὐκλεής, Βαρβάρα Μεγαλομάρτυς. Ἀλλὰ μὴ παύση πρεσβεύειν, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχᾶς ἠμῶν».
--------------------------------------------------------------------
Ο βίος του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού
Ο Άγιος Ιωάννης ήταν μέλος επιφανούς οικογένειας της Δαμασκού και έζησε την εποχή του Λέοντος του Ισαύρου και του υιού αυτού Κωνσταντίνου (7ος - 8ος αιώνας).
Ο πατέρας του Σέργιος φρόντισε να μάθει ο Ιωάννης τα Ελληνικά γράμματα. Για το σκοπό αυτό απελευθέρωσε τον μοναχό Κοσμά από τη Νότια Ιταλία και ανέθεσε σ’αυτόν την μόρφωσή του. Από το μοναχό Κοσμά έμαθε μουσική, ρητορική, φιλοσοφία, αριθμητική, αστρονομία, γεωμετρία, κ.α. Συμμαθητής του, διετέλεσε, ο υιοθετημένος από τον πατέρα του Σέργιο, Κοσμάς ο Μαϊουμά, ο οποίος αργότερα μόνασε μαζί με τον Ιωάννη και είναι ο γνωστός Κοσμάς ο Μελωδός, ο οποίος έγραψε, και αυτός, όπως ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, πολλά συγγράμματα. Παράλληλα δε, με τις ελληνικές σπουδές, ο Ιωάννης μελέτησε εις βάθος την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας και με τη Χάρη του Θεού απέβη ο σπουδαιότερος συγκεφαλαιωτής και εκφραστής της πατερικής θεολογίας.
Ακολούθως, ο Ιωάννης ανέλαβε τα καθήκοντα του πατέρα του, που εργαζόταν για το χαλιφάτο. Αργότερα, λόγω, μάλλον, της διαφωνίας του με τον Λέοντα όσο αφορούσε στην τιμή των αγίων εικόνων αποσύρθηκε στην Ιερά Μονή του Αγίου Σάββα στην Παλαιστίνη, όπου εφάρμοζε τις εντολές του Κυρίου και διακρινόταν για την εθελούσια υπακοή του στον Γέροντα της Μονής. Για την υπεράσπιση όμως της ορθόδοξης θεολογίας περί των εικόνων τιμωρήθηκε με αποκοπή του δεξιού του χεριού. Ωστόσο η κυρία Θεοτόκος θεράπευσε τον Άγιο και έδωσε εντολή στον Γέροντά του να του επιτρέψει να συνθέσει ύμνους, προς δόξα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο Ιωάννης χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Ιεροσολύμων Ιωάννη Ε’ και συνέχισε τον πνευματικό του αγώνα και το συνθετικό του έργο μέχρι την οσιακή κοιμησή του σε βαθύ γήρας.
Το εκκλησιαστικό ανάστημα του ένδοξου Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού ήταν τεράστιο. Η θεολογική του κατάρτιση και οι εμπνευσμένοι λόγοι του κονιορτοποίησαν την θεωρία των εικονομάχων. Εις εκδίκηση, οι εικονομάχοι, κατά την σύνοδό τους που έγινε στην Ιερεία το 754, για να σπιλώσουν το όνομά του, τον αναθεμάτισαν, γιατί τάχα εχθρευόταν τον Αυτοκράτορα, γιατί δήθεν νόθευε την πίστη με μωαμεθανικά στοιχεία και πως παρεξηγούσε τα νοήματα των θεολογικών γραμμάτων της Εκκλησίας. Ωστόσο, η ορθοδοξία του Αγίου Ιωάννη, αλλά και η αιρετικότητα της συνόδου του 754 αποδείχθηκαν αδιάσειστα κατά την 7η Οικουμενική Σύνοδο του 787, η οποία, ως εκ τούτου, απέρριψε συνθέμελα την εικονομαχική αυτή σύνοδο και αναγνώρισε την διδασκαλία του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού για τις ιερές εικόνες ως καθόλα εκκλησιαστική.
Ο ιερός Πατέρας μάς άφησε κληρονομιά πλουσιότατο συγγραφικό έργο στον τομέα της δογματικής, της υμνολογίας, της απολογητικής, της ερμηνευτικής, κ.α. Η «Πηγή Γνώσεως» και τα «Περί Εἰκόνων» είναι έργα του πολύ σημαντικά. Τού ανήκουν, επίσης, ο «Κανών εἰς τό ἅγιον Πάσχα», η Οχτώηχος της Παρακλητικής, κ.α.
Η μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού τελείται από την Εκκλησία, στις 4 Δεκεμβρίου.
π. Παναγιώτης Θεοδώρου, Θεολόγος
