+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
Χριστός και πάλιν γεννάται και οι Άγγελοι και πάλιν ψάλλουν:
“Δόξα εν Υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία”.
(Λουκ. β , 14-15).
Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Άγγελοι ψάλλουν τας τρεις μεγαλειώδεις ταύτας διακηρύξεις και η μεγίστη πλειονότης των ανθρώπων, αν και εορτάζει Χριστούγεννα, δεν δύναται να αντιληφθή το νόημα του αγγελικού αυτού ύμνου και διερωτάται εάν όντως σήμερον δοξάζεται υπό των ανθρώπων ο Θεός και διατί πρέπει να δοξάζεται, που δύναταί τις να εύρη επί γης την εξαγγελθείσαν ειρήνην και δια ποίον λόγον η σημερινή ανθρωπότης πρέπει να ζη εν ευδοκία.
Διότι, όντως, η πλειονότης των ανθρώπων δεν δοξάζει τον Θεόν, ούτε δια των έργων της, ούτε δια των χειλέων της, αρκετοί δε εξ αυτών αμφισβητούν και αυτήν ταύτην την ύπαρξιν του Θεού και την παρουσίαν Του εις την ζωήν των. Είναι μάλιστα πολλοί εκείνοι, οι οποίοι αποδίδουν εις τον Θεόν ευθύνας, δι’ όσα δυσάρεστα συμβαίνουν εις την ζωήν των.
Αλλ’ όμως οι τοιουτοτρόπως αγανακτούντες εναντίον του Θεού σφάλλουν βαρέως, καθ' όσον το κακόν δεν προέρχεται από Αυτόν. Αντιθέτως, η εξ αγάπης προς τον άνθρωπον σάρκωσις του Υιού και Λόγου του Θεού και τα επακολουθήσαντα αυτήν γεγονότα της Σταυρώσεως και Αναστάσεώς Του, αναμορφώνουν τον πιστόν εις το αρχαίον κάλλος και χαρίζουν εις αυτόν την αιώνιον ζωήν και την πάντα νουν υπερέχουσαν ειρήνην και καθιστούν αυτόν συγκληρονόμον της αιωνίου βασιλείας του Θεού.
Η πράξις αύτη της του Θεού Συγκαταβάσεως, αν και περικλείει την εσχάτην ταπείνωσιν, είναι αφ’ εαυτής ικανή να υπερδοξάση Αυτόν.
Ούτως, αν και πολλών ανθρώπων αι καρδίαι δεν δοξάζουν τον Θεόν, αποδίδοται δόξα εις Αυτόν, τον εν υψίστοις οικούντα, υπό πάσης τε της κτίσεως και υπό των αντιλαμβανομένων τα γενόμενα ανθρώπων. Διο και ημείς ευγνωμόνως αναφωνούμεν μετά των Αγγέλων το “Δόξα εν υψίστοις Θεώ” δια την μεγαλωσύνην των έργων Του και το ασύλληπτον της αγάπης Του προς ημάς.
Η απορία όμως αφορά και εις την δευτέραν εξαγγελίαν των αγγέλων "και επί γης ειρήνη". Κατά ποίον τρόπον ευρίσκεται επί γης ειρήνη, όταν το ήμισυ σχεδόν του πλανήτου είναι είτε εν δράσει είτε εν προετοιμασία πολεμική; Η γλυκύφθογγος εξαγγελία των Αγγέλων “επί γης ειρήνη” είναι βεβαίως πρωτίστως μία υπόσχεσις του Θεού, ότι εάν οι άνθρωποι ακολουθήσουν τον δρόμον τον οποίον το τεχθέν Παιδίον υποδεικνύει εις αυτούς, θα φθάσουν εις την εσωτερικήν ειρήνην και την ειρηνικήν συμβίωσιν. Αλλά, φευ, μέγα μέρος των ανθρώπων συγκινείται και έλκεται από τα τύμπανα του πολέμου και βαρυθυμεί εις το άκουσμα της υποσχέσεως της ειρηνικής ζωής.
Δεν ομιλούμεν βεβαίως μόνον περί των ζηλωτών των δι’ όπλων πολεμικών συρράξεων, αλλά κυρίως περί όλων εκείνων, οι οποίοι μετατρέπουν την ευγενή άμιλλαν εις σύγκρουσιν και έφοδον κατά των συνανθρώπων και επιδιώκουν την εξόντωσιν του αντιπάλου. Υπ’ αυτήν την έννοιαν, ο πόλεμος βιώνεται ως πραγματικότης μεταξύ των μελών αντιτιθεμένων κοινωνικών ομάδων και παρατάξεων, παντός είδους, εθνικών, κομματικών, συνδικαλιστικών, οικονομικών, ιδεολογικών, θρησκευτικών, αθλητικών και ει τινος άλλης, και ο ψυχισμός των μελών των διαμορφώνεται εις φιλοπόλεμον, αντί του, ως θα έπρεπε, φιλειρηνικού.
Αυτό όμως δεν αναιρεί την αλήθειαν της εξαγγελίας των Αγγέλων, ότι δια της Γεννήσεως του Χριστού και της αποδοχής των διδαγμάτων Αυτού, θα επικρατήση όντως επί γης η ειρήνη.
Ο Χριστός ήλθε κομίζων την ειρήνην και εάν αυτή δεν κυριαρχή εις τον κόσμον, ευθύνονται οι μη αποδεχόμενοι και μη βιούντες αυτήν άνθρωποι, και όχι ο προσφέρων αυτήν Θεός.
Δεδομένης της τοιαύτης στάσεως του συγχρόνου ανθρώπου έναντι του Θεού και της προσφερομένης υπ’ Αυτού ειρήνης, δεν είναι παράδοξον το γεγονός ότι σπανίζει μεταξύ των ανθρώπων η ευδοκία.
Η καλή διάθεσις του Θεού προς τους ανθρώπους είναι δεδομένη, και τα ευμενή επακόλουθα αυτής ενεργά μεν δι’ όλους κατ’ αρχήν τους ανθρώπους, ιδιαιτέρως δε αισθητά δια τους εμπράκτως αποδεχομένους τας ανωτέρω αγγελικάς εξαγγελίας.
Αντιθέτως, δια τους αρνουμένους αυτάς και επιδιδομένους εις την αλληλοεκμετάλλευσιν και τον αλληλοσπαραγμόν, αι συνέπειαι βιούνται ως κρίσις αγωνίας και άγχους, ως κρίσις οικονομική και ως κρίσις σκοπού της υπάρξεώς μας και αβεβαιότης υπαρξιακή.
Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Πάντα λοιπόν τα υπό των Αγγέλων εξαγγελθέντα κατά την Γέννησιν του Κυρίου αγαθά υπάρχουν και σήμερον και βιούνται εν πληρότητι υπό των πιστευόντων εις τον Ιησούν Χριστόν ως Θεάνθρωπον και Σωτήρα του κόσμου.
Ας αρχίσωμεν από εφέτος να βιώνωμεν τα Χριστούγεννα ως αρέσει εις τον αγαθοδότην Θεόν, δια να βιώσωμεν την επί γης και εντός των καρδιών μας ανυπέρβλητον Ειρήνην και την πλήρη αγάπης ευδοκίαν του Θεού προς ημάς.
Ας καταστήσωμεν εαυτούς πρόσωπα κοινωνούντα αγαπητικώς μετά του Θεού και του συνανθρώπου, μετατρεπόμενοι από άτομα εις πρόσωπα.
Ας αποβάλωμεν τα προσωπεία του διεσπασμένου και αποκεκομμένου από τον Θεόν και την εικόνα Αυτού, τον συνάνθρωπον, τον πλησίον, εγωϊστικού ατόμου, και ας εκπληρώσωμεν τον προορισμόν μας, ο οποίος είναι η ομοίωσις προς τον Θεόν δια της εμπράκτου προς Αυτόν πίστεώς μας.
Ας γίνωμεν και ημείς αναμεταδόται των αγγελικών εξαγγελιών προς την ανθρωπότητα, η οποία δεινώς πάσχει και δεν δύναται να εύρη, δια των μέσων τα οποία συνήθως χρησιμοποιεί, την Ειρήνην και την Ευδοκίαν.
Η μόνη οδός απαλλαγής εκ των πολεμικών και των οικονομικών και των πάσης φύσεως κρίσεων είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο Οποίος μας διεβεβαίωσεν ότι Αυτός είναι η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή.
Δοξάζομεν, λοιπόν, ολοκαρδίως τον εν Υψίστοις και μεταξύ ημών αναστρεφόμενον Συγκαταβάντα Ιησούν Χριστόν και συνδιακηρύσσομεν μετά των Αγγέλων ότι είναι εφικτή και υπάρχει όντως επί της γης και εντός των καρδιών μας η Ειρήνη, διότι κατηλλάγημεν τω Θεώ, ως Αυτός ηυδόκησε σαρκωθείς δια της Γεννήσεως Αυτού εν Φάτνη.
Ας ζήσωμεν, λοιπόν, αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, την χαράν της Γεννήσεως του Ιησού Χριστού, και την πρόγευσιν των όσων αγαθών δια τον άνθρωπον διακηρύσσει η τριπλή αγγελική εξαγγελία.
Γένοιτο.
Φανάριον, Χριστούγεννα ,βια’
+ Ο Κωνσταντινουπόλεως
Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών
